تکواندو권도 خط هانجا :跆拳道) یک هنر رزمی کره‌ای و یکی از ورزشهای المپیکی است. تکواندو ورزش ملی کره جنوبی و دارای بیشترین تعداد ورزشکار در میان ورزشهای رزمی در سراسر دنیا است. این رشته مورد انتقاد خیلی از استادان رزمی بزرگ جهان به دلیل قوانین بسیار زیاد که از آسیب رساندن به حریف جلوگیری می‌شود و محدودیت بسیار زیادی در اجرای ضربات وجود دارد قرار گرفته‌است.از لحاظ بدنسازی هم زیاد ارتباطی با بدنسازی رشته‌های رزمی ندارد.
تکواندو یک رشته رزمی مدرن محسوب می‌شود که پس از جنگ جهانی دوم با کوشش استادان هنرهای رزمی کره جنوبی و با تلفیق رشته اوکیناوایی کاراته به ویژه سبک شوتوکان و هنرهای رزمی سنتی کره‌ای همچون تکیون و سوباک پایه‌گذاری شد. استیل خاص این رشته دفاعی که متکی بر ضربات پا با حداکثر و در اکثر اوقات با حداقل قدرت و سرعت است و بر حفظ فاصله فیزیکی با دشمن و طراحی فنون برای دور کردن مهاجم تأکید دارد، آن را از تمام سبک‌های رزمی موجود در دنیا متمایز می‌کند. البته در این هنر رزمی از عضوهای دیگر مانند دست و … نیز استفاده می‌شود. رده‌بندی کمربندهای تکواندو (سفید). (زرد). (سبز). (آبی). (قرمز). (مشکی).
ت به معنی تخریب کردن و شکست با پا
کوان به معنی شکست و تخریب کردن با دست
دو به معنی راه روش
خلاصه:
تکواندو یعنی راه و روش شکست اجسام با دست و پا تکواندو دارای هیچ سبکی نیست اما دارای ۴ بخش با نام‌های کیورگی: مبارزه، پومسه یا فرم: حرکات نمایشی، هامبادانگ: حرکات رکوردی و نمایشی، دفاع شخصی: البته برخی‌ها ان را ب رسمیت نمی‌شناسند
نام تکواندو چگونه انتخاب شد
در دوره باستان، انسان هیچ چیزی بیش از دست خالی نداشت تا از خودش دفاع کند لذا طبیعتاً به مبارزات برپایه همین دست خالی روی آورد. بعدها که ساخت سلاح‌ها و توسعه آنها برای حمله یا دفاع آغاز گردید، بازهم مردم از مبارزه با دست خالی لذت می‌بردند که این بار برای تقویت قوای جسمی شان این کار را انجام می‌دادند و همچنین برای نشان دادن رسومات قبیله‌ای شان. مثلاً برخی قبیله‌ها سبک خاصی برای مبارزه داشته‌اند مانند سبک‌های مار، پلنگ و… که هرکدام برای فخر فروختن قبیله‌ای برای قبیله دیگر بود.
در دوران‌های اولیه شبه جزیره کره، آنها سه قبیله اصلی داشتند که هرکدام از هنرهای رزمی خودشان در رقابت‌های تشریفاتی مذهبی استفاده می‌کردند. در همین مسابقات بود که مردم آرام آرام با کسب تجربه از تکنیکهای مبارزات همدیگر توانستند بر چهارپایان وحشی نیز غلبه کنند که همین دفاع‌ها و حملات مردم آن زمان یکی از منابع تحلیل‌های امروز ما به حساب می‌آید.
بسیاری بر این باورند که همین حرکات پایه تکواندوی امروزی به حساب می‌آید که نام این ورزش نیز از نام‌های سوباک و تائه کیون و… نشات گرفته‌است.[۱] کلمه تکواندو از سه بخش تشکیل می‌شود
- «چاریوت» تکان نخوردن از جای خود
- «کینیره» احترام کلاس
- «تکوان» احترام به استاد
- «آپ» جلو
- «یوپ» بغل
- «تی» پشت
- «چاگی» ضربه با پا
- «چیگی» ضربه با دست
- «ماکی» دفاع دست
شمارش اعداد در تکواندو
یک: هانا/ دو: تول/ سه: ست/ چهار: نت/ پنج: داسوت/ شش: یاسوت/ هفت: ایل کوپ/ هشت: یودول/ نه: آهوپ/ ده: یول.
اولین: ایل/ دومین: ای/ سومین: سام/ چهارمین: سا/ پنجمین: او/ ششمین: یوک/ هفتمین: چیل/ هشتمین: پال/ نهمین: کیو/ دهمین: شیپ.
تکواندو نوین
پس از پایان جنگ و آزادی کره ورزشهای رزمی سنتی این کشور تا حد زیادی با رشته‌های ژاپنی همانند کاراته، کندو و جودو آمیخته شده بود، در عین حال بسیاری از رزمی کاران کره هم با آموختن هنرهای رزمی چینی آنها را وارد کره کرده بودند. در آن زمان بیشتر اصطلاح‌های «تانگ سو دو» و «کونگ سو دو» برای نام‌گذاری ورزشی که بعدها به تکواندو معروف شد، به کار می‌رفت.
در یازدهم آوریل سال ۱۹۵۵ نام تکواندو توسط ژنرال چوی هونگ هی در جلسه‌ای در کره بر روی هنر رزمی کره‌ای‌ها ثبت گردید و از سوی مقامات سیاسی به رسمیت شناخته شد. در شناساندن و ارائه تکواندو نوین از زحمات و تأثیرات به سزای ژنرال چوی هونگ هی بنیان‌گذار تکواندو نمی‌توان به سادگی گذشت و این حقیقتی غیرقابل انکار است. در سال ۱۹۶۵ انجمن تکواندو کره و در سال ۱۹۶۶ فدراسیون بین‌المللی تکواندو (I.T.F) در کره، و در سال ۱۹۷۳ فدراسیون جهانی تکواندو (W.T.F) با حمایت رجال سیاسی کره جنوبی تأسیس شد.
تلاش برای بازسازی تکواندو و بازگرداندن آن به حالت اصلی خود در نهایت منجر به تبدیل این رشته به ورزش ملی کره و محبوبترین سبک رزمی در سراسر دنیا شد:
- ۱۹۵۹ - «انجمن تا سو دو» تأسیس شد. هدف این نهاد ایجاد یگانگی در هنرهای رزمی کره‌ای بود.[۳]
- ۱۹۶۲ – تکواندو به عنوان یک بازی رسمی به چهل و سومین دوره بازیهای ملی کره جنوبی وارد شد.
- ۱۹۶۵ - «انجمن تا سو دو» به «انجمن تکواندو» تغییر نام داد.
- ۱۹۷۲ - کوکی وان تأسیس شد. این باشگاه تا امروز بالاترین مرجع فنی تکواندو بوده‌است.
- ۱۹۷۳ – تأسیس فدراسیون جهانی تکواندو(WTF)
- ۱۹۷۳ – برگزاری نخستین دوره بازیهای جهانی این رشته در کره با شرکت ۲۰۰ ورزشکار از ۱۹ کشور. آمریکا، تایوان و مکزیک در جدول رده‌بندی پس از کره قرار گرفتند.
- ۱۹۷۶ – شورای بین‌المللی ورزشهای نظامی «سیزم» تکواندو را به عنوان یکی از بازیهای خود پذیرفت.
- ۱۹۸۳ – کمیته بین‌المللی المپیک «فدراسیون جهانی تکواندو» را به عنوان یکی از اعضای خود اعلام کرد.
- ۱۹۸۶ – برگزاری تکواندو به عنوان یک ورزش نمایشی در بازیهای آسیایی سئول.
- ۱۹۸۸ – برگزاری تکواندو به عنوان یک ورزش نمایشی در المپیک سئول.
- ۱۹۹۴ – تکواندو به عنوان یک رشته رسمی در بازیهای آسیایی هیروشیما برگزار شد.
- ۲۰۰۰ - در المپیک سیدنی تکواندو دومین هنر رزمی آسیایی (پس از جودو) شد که به عنوان یک رشته رسمی در المپیک برگزار می‌شود.
ترتیب رنگ کمربندهای رده در تکواندو:
- کمربند سفید (پک تی) :نشانگر صداقت، پاکی، صفا، صمیمیت، صلح و دوستی و برادری میباشد که به عنوان دانه محسوب می‌شود.
- کمربند زرد (نورانگ تی) :به عنوان خاک و آب و بارور ساختن کمربند سفید است.
- کمربند سبز (نوک تی) :به عنوان جوانه‌ای که از خاک می‌روید.
- کمربند آبی (چونگ تی) :به عنوان آب، هوا و اکسیژن است که به جوانه کمک می‌کند تا ریشه نماید.
- کمربند قرمز (هونگ تی) :گلی که شکفته‌است.
- کمربند مشکی (هوک تی) :به عنوان میوه آن گل است که درون هر میوه دانه‌هایی است که به عنوان شاگردان یا هر دانه به عنوان یک دان است.
ترتیب رنگ کمربندهای رده میانی در تکواندو:
پومسه تکواندو
پومسه تکواندو یک فرم یا پومسه یک الگوی تعریف شده از حرکات دفاع و حمله است که در تکواندو مطرح شده‌است. اصطلاحات کره‌ای هیانگ، پومسه و teul (به معنی "شکل" یا "الگوی") برای اشاره به اشکال هنرهای رزمی است که معمولاً در هنرهای رزمی کره‌ای مانند تکواندو و تانگ سو انجام می‌شود.[۱]
فرم یا پومسه (POOMSAE) یکی از مهمترین جنبه های آموزشی هنرهای رزمی میباشد. فرم مجموعه ای از حرکات کلاسیک تکواندو شامل تکنیکهای ایستادن، دست، پا و جابجایی است که براساس منطق طراحی شده اند. البته برخی از اساتید باتجربه فرم هایی را شخصاً ابداع کرده اندو به تدریس آنها می پردازند. سابقه تاریخی فرم ها به قدت هنرهای رزمی است و هیچ هنر رزمی بدون فرم وجود ندارد. در زمان های باستان که هنرهای رزمی به صورت مخفی وانفرادی تمرین می شد، هنرجویان جهت تمرین تکنیکها و مبارزه ناگزیر از اجرای دفاع ها و حملات درمقابل حریفان فرضی بودند، بدین ترتیب فرم های اولیه پابه عرصه حیات نهادند. مسابقات پوم سه تکواندو بصورت انفرادی (در 5 رده سنی) و تیمی( در 2 گروه سنی) برگزار میگردد. هدف عمده از تمرین پوم سه، هماهنگی فیزیکی، فکری و روحی در هنر جو و انضباط فردی میباشد. [۴]
پومسه دارای دو بخش آزاد و اجباری است که قوانین آن در سایت فدراسیون به اشتراک گذاشته می شود.
اتحادیه تکواندو آسیا در آیتم های مسابقات قهرمانی آسیا بخش پومسه استاندارد و ابداعی را قرار داده است. اما چند سالی است که با هدف ورود پومسه به بازیهای آسیایی، آیتم جدیدی به نام پومسه جدید (New Poomsae) توجه پومسه رو ها را جلب کرده است. نیو پومسه ۴ فرم جدید است که مختص رده سنی ۱۸ تا ۳۰ سال طراحی شده و مشتمل بر تکنیک های اساسی تکواندو است که در مسیری پیچیده و متوالی در کنار هم قرار داده شده است. هر فرم جدید بین ۹۰ تا ۱۵۰ ثانیه به طول می انجامد که در مقابل پومسه استاندارد و حتی ابداعی، آمادگی جسمانی بسیار بیشتری را می طلبد. همین مسئله ورود به این حیطه را برای ورزشکاران و حتی مربیان با چالش روبرو ساخته و عملاً تعداد مخاطبین را کاهش داده که مانعی در جهت توسعه پومسه جدید در تمام رده های سنی می باشد.
«تای سئونگ جئونگ» مدرس دوره بین‌المللی پومسه در دوره آموزشی ایران به مورخ شنبه 7 مراد 1396 اعلام کرد: درهجدهمین دوره بازیهای آسیایی 2018 که به میزبانی "جاکارتا" اندونزی برگزار می‌شود، شاهد حضور مسابقات پومسه هستیم. این رقابت‌ها با فرم‌های جدید پومسه پیگیری می‌شود و همگی باید آماده حضور در این رقابت‌ها باشند تا بتوانند بهترین عملکرد را از خود برجای بگذارند.